Hoe werkt ontslag van de executeur in de praktijk?

Eigen ontslag executeur

Vraagt de executeur zelf om ontslag, dan wordt dit in feite altijd verleend. Niemand is gebaat bij een executeur die niet meer wil.

Ontslag executeur op verzoek van een ander

Daarnaast kunnen een erfgenaam, een mede-executeur, het openbaar ministerie en een rechter (ambtshalve), ervoor kiezen om de executeur te laten ontslaan. Soms lukt het om in onderling overleg tot een oplossing te komen, bijvoorbeeld door de executeur zelf vrijwillig ontslag te laten nemen, maar die werkt daar lang niet altijd aan mee. Hierna zal worden ingegaan op de situatie dat de erfgenamen ontslag van de executeur wensen.

Grond ontslag executeur: gewichtige redenen

1. Ernstig tekortschieten in nakoming verplichtingen

Als erfgenamen ontslag van de executeur willen, dan dienen zij “gewichtige redenen” voor het ontslag aan te tonen. Deze zijn aanwezig indien de executeur ernstig en serieus tekort schiet in de nakoming van zijn verplichtingen. Volgens de wet heeft de executeur enkele belangrijke taken en plichten. Zo dient hij de opeisbare schulden te betalen en daarvoor indien nodig goederen te gelde te maken, heeft hij een uitgebreide informatieplicht ten opzichte van de erfgenamen en dient hij een boedelbeschrijving op te stellen en rekening en verantwoording af te leggen. Voert hij deze taken c.q. plichten niet naar behoren uit, dan kán sprake zijn van gewichtige redenen.

2. Ernstig wantrouwen jegens de executeur

Uit de rechtspraak volgt dat eveneens als een gewichtige reden wordt gezien, een ernstig wantrouwen (of een ernstig gebrek aan vertrouwen) jegens de executeur, dat niet zomaar kan worden weggenomen. Met wrijvingen en spanningen zal een executeur regelmatig te maken hebben, daarin hoeft nog geen ontslaggrond te zijn gelegen. Het genoemde wantrouwen dient ernstig, gemeend en op feiten gebaseerd te zijn. Zo moeten de erfgenamen aantonen op basis van concrete (objectieve) feiten en omstandigheden dat van hen niet kan worden gevergd dat de nalatenschap door deze executeur nog langer wordt beheerd.

Procedure ontslag executeur met erfrechtadvocaat

Een ontslag dient door de erfgenamen te worden verzocht bij verzoekschrift aan de kantonrechter. De executeur wordt in de gelegenheid gesteld om verweer te voeren om zijn positie staande te houden. Tijdens een zitting bij de kantonrechter zal nader op de zaak worden ingegaan.

Het is beslist raadzaam, of u nu erfgenaam of executeur bent, om rechtsbijstand van een gespecialiseerde erfrechtadvocaat te vragen, die immers van de hoed en de rand weet. Zo kan de advocaat erfrecht om schorsing van de executeur vragen voor de duur van de procedure, indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven. De erfrechtadvocaat zal u er op wijzen dat de kantonrechter bij de beoordeling van het ontslagverzoek onder meer kijkt naar de fase waarin de afwikkeling zich bevindt en u tijdig op de risico’s wijzen. Is de executeur bijna klaar met zijn werkzaamheden, dan zal een kantonrechter sneller geneigd zijn een ontslagverzoek af te wijzen wegens gebrek aan belang.

Ontslag van de executeur… en nu?

Indien de kantonrechter het ontslag heeft verleend, kan deze slechts een vervangende executeur aanstellen als het testament de mogelijkheid daartoe biedt én indien daar om wordt verzocht. Zo niet, dan zijn de erfgenamen enkel gezamenlijk bevoegd (en verplicht) tot de afwikkeling van de nalatenschap, tenzij zij bijvoorbeeld nadien een vereffenaar door de rechtbank laten benoemen.

Ontslag betekent overigens niet dat de executeur per direct kan stoppen. Ondanks zijn ontslag is hij wettelijk verplicht al datgene te doen wat niet zonder nadeel voor de afwikkeling van de erfenis kan worden uitgesteld, tot het beheer definitief aan de opvolger (zoals een opvolgend executeur of vereffenaar) is overgedragen.

Meer hulp nodig? Advocaten Familie- & Erfrecht helpt u graag. Kijk op www.familie-erfrecht.nl voor professionele hulp.