Kunt u als u de nalatenschap verwerpt nog een beroep doen op de legitieme portie?

Het antwoord op deze vraag is simpelweg ‘nee, tenzij….’. Artikel 4:63 lid 3 BW bepaalt immers dat een legitimaris die de nalatenschap verwerpt, zijn recht op de legitieme portie verliest tenzij hij gelijktijdig bij de verklaring van de verwerping van de nalatenschap een beroep op zijn legitieme portie doet. Dit wordt wel de zogeheten contantenverklaring genoemd.

Dit betekent dat een erfgenaam die de nalatenschap verwerpt zónder gelijktijdig een beroep te doen op de legitieme portie het nakijken heeft. Het is dan niet meer mogelijk een beroep op de legitieme portie te doen. Ook is deze persoon als gevolg van de verwerping geen erfgenaam meer. Kortom, deze persoon komt met lege handen te staan.

Een erfgenaam die de nalatenschap wenst te verwerpen, maar wel aanspraak wil maken op zijn legitieme portie dient er dus op te letten dat de verwerping van de nalatenschap en de contantenverklaring gelijktijdig plaatsvinden. Bovendien is het belangrijk dat bewezen kan worden dat dit daadwerkelijk zo is gedaan. Het zal niet de eerste keer zijn dat er een discussie ontstaat over het bewijs van een contantenverklaring. Het ligt in de risicosfeer van de legitimaris indien de contantenverklaring de erfgenamen of de executeur niet heeft bereikt. Dan zal in de regel worden aangenomen dat er geen geldig beroep heeft plaatsgevonden op de legitieme portie. Voorzichtigheid is aldus geboden.

Het is dus aan te raden dat een legitimaris zich goed laat adviseren door een advocaat erfrecht.

IMPUTATIE VAN VERWORPEN VERKRIJGINGEN

De erfgenaam die de nalatenschap wenst te verwerpen en gelijktijdig een beroep wenst te doen op zijn legitieme portie dient zich te realiseren dat dit mogelijk betekent dat het verworpen erfdeel in mindering komt op de legitieme portie. Dit heet imputatie van verworpen verkrijgingen. Bij het antwoord onder de vraag, hoe wordt de legitieme portie berekend? is uiteengezet dat als hoofdregel geldt dat erfrechtelijke verkrijgingen in mindering komen op de legitieme portie. Hieronder vallen ook verworpen erfrechtelijke verkrijgingen, dus de waarde van hetgeen de legitimaris als erfgenaam had kunnen verkijgen.

INFERIEURE MAKING

Dit is slechts anders als sprake is van een zogeheten inferieure making en de legitimaris de verkrijging tijdig heeft verworpen. Artikel 4:72 BW bepaalt welke erfstellingen als inferieur worden beschouwd.

Concluderend geldt dat een erfgenaam die voornemens is de nalatenschap te verwerpen, maar wel aanspraak wenst te maken op de legitieme portie gedegen advies dient in te winnen bij een erfrechtadvocaat.

Gerelateerde vragen

Moet een notaris de legitimaris informeren over de onterving?

Het gerechtshof Amsterdam boog zich in 2022 over de vraag of een notaris tuchtrechtelijk laakbaar had gehandeld door de legitimarissen, de onterfde kinderen, te infomeren dat zij waren onterfd door hun vader. Het hof kwam, net als de Kamer voor het notariaat eerder had geoordeeld, tot de conclusie dat de notaris de onterfde kinderen mocht […]

Wie kan aanspraak maken op de legitieme portie?

KINDEREN EN KLEINKINDEREN Dit betekent dat in de eerste plaats de kinderen van erflater aanspraak kunnen maken op hun legitieme portie. Daarnaast kunnen kleinkinderen van erflater aanspraak maken op hun legitieme portie als zij bij plaatsvervulling opkomen voor hun vooroverleden ouder. Zelfs als een kind van erflater wegens onwaardigheid geen erfgenaam is, kan het kind […]

Wanneer en hoe kan een beroep worden gedaan op de legitieme portie?

UITGESTELDE OPEISBAARHEID VAN DE LEGITIEME PORTIE Bovendien kan in uitzondering op de hoofdregel sprake zijn van een uitgestelde opeisbaarheid van de legitieme portie. Hiervan kan sprake indien erflater een langstlevende echtgenoot achterlaat. In drie gevallen betekent dit dat de legitieme portie dan een uitgestelde opeisbaarheid heeft: Indien sprake is van de wettelijke verdeling op grond […]

Wie moet de legitimaris betalen?

INKORTING EN DE LEGITIEME PORTIE De voldoening van de legitieme portie aan de legitimaris zal als eerste ten laste komen van het gedeelte van de nalatenschap waarover de erflater niet door erfstellingen of legaten heeft beschikt (dit heet ‘oneigenlijke inkorting’). Regelmatig zal het voorkomen dat dat gedeelte van de de nalatenschap onvoldoende toereikend is om […]

Welke rol spelen giften bij de legitieme portie?

GIFTEN EN LEGITIEME PORTIE Artikel 4:67 BW bepaalt welke giften een rol spelen bij de legitieme portie. Dit artikel noemt vijf categorieën giften die meetellen voor de berekening van de legitieme portie. Hoofdregel is dat giften die zijn gedaan in de laatste vijf jaren van het leven van de erflater, meetellen voor de berekening van […]

De legitieme portie