Wie moet de legitimaris betalen?

De legitieme portie is een vorderingsrecht. De legitimaris is als een schuldeiser van de nalatenschap. Daarom is de legitieme portie een schuld van de nalatenschap en is deze opgenomen in het lijstje van schulden van de nalatenschap in artikel 4:7 BW (onder g). Dit betekent dat in beginsel de legitieme portie van een legitimaris moet worden betaald uit de nalatenschap. De erfgenamen, of indien aanwezig een executeur of een vereffenaar, zullen verantwoordelijk zijn voor de uitbetaling van de legitieme portie aan de legitimaris.

INKORTING EN DE LEGITIEME PORTIE

De voldoening van de legitieme portie aan de legitimaris zal als eerste ten laste komen van het gedeelte van de nalatenschap waarover de erflater niet door erfstellingen of legaten heeft beschikt (dit heet ‘oneigenlijke inkorting’).

Regelmatig zal het voorkomen dat dat gedeelte van de de nalatenschap onvoldoende toereikend is om de legitieme portie van de legitimaris (geheel) te voldoen. Dan kan er door de legitimaris worden ingekort. De wet geeft een volgorde voor de inkorting (artikelen 4:87 en 4:89 BW).

Kort gezegd komt het erop neer dat indien een legitimaris na een oneigenlijke inkorting nog een vordering heeft, er vervolgens kan worden ingekort op de makingen. Dit zijn de erfstellingen en de legaten. Dit kan betekenen dat inkorting plaatsvindt op het deel van de nalatenschap dat toekomt aan de erfgenamen en legatarissen. In beginsel wordt naar evenredigheid ingekort, tenzij het testament anders bepaalt. Bovendien zijn er diverse uitzonderingen en nuances op de regels van inkorting, hetgeen dit onderwerp bijzonder ingewikkeld maakt.

INKORTING GIFTEN

Als een legitimaris door de inkorting op de makingen nog niet geheel voldaan is uit de nalatenschap, kan de legitimaris de daarvoor vatbare giften inkorten. Dit houdt in dat begiftigden draagplichtig zijn voor de vordering van de legitimaris. Simpel gezegd; de legitimaris kan voor de voldoening van de legitieme portie aankloppen bij de begunstigde, die dit moet voldoen uit de ontvangen schenking. Inkorting op giften vindt plaats door eerst in te korten op de meest recente gift en vanaf daar steeds verder terug in de tijd. Het “wegschenken” van het vermogen kan dus niet tot gevolg hebben dat de legitimaris wordt benadeeld.

Belangrijk is dat de bevoegdheid van een legitimaris tot inkorting van een gift vervalt na verloop van een hem daarvoor door de begiftigde gestelde redelijke termijn en uiterlijk vijf jaar na het overlijden van erflater (artikel 4:90 lid 3 BW). Deze termijn sluit aan op de vervaltermijn voor het doen van een beroep op de legitieme portie. Wat een redelijke termijn is, hangt af van de omstandigheden van het geval.

Gerelateerde vragen

Moet een notaris de legitimaris informeren over de onterving?

Het gerechtshof Amsterdam boog zich in 2022 over de vraag of een notaris tuchtrechtelijk laakbaar had gehandeld door de legitimarissen, de onterfde kinderen, te infomeren dat zij waren onterfd door hun vader. Het hof kwam, net als de Kamer voor het notariaat eerder had geoordeeld, tot de conclusie dat de notaris de onterfde kinderen mocht […]

Kunt u als u de nalatenschap verwerpt nog een beroep doen op de legitieme portie?

Dit betekent dat een erfgenaam die de nalatenschap verwerpt zónder gelijktijdig een beroep te doen op de legitieme portie het nakijken heeft. Het is dan niet meer mogelijk een beroep op de legitieme portie te doen. Ook is deze persoon als gevolg van de verwerping geen erfgenaam meer. Kortom, deze persoon komt met lege handen […]

Wie kan aanspraak maken op de legitieme portie?

KINDEREN EN KLEINKINDEREN Dit betekent dat in de eerste plaats de kinderen van erflater aanspraak kunnen maken op hun legitieme portie. Daarnaast kunnen kleinkinderen van erflater aanspraak maken op hun legitieme portie als zij bij plaatsvervulling opkomen voor hun vooroverleden ouder. Zelfs als een kind van erflater wegens onwaardigheid geen erfgenaam is, kan het kind […]

Wanneer en hoe kan een beroep worden gedaan op de legitieme portie?

UITGESTELDE OPEISBAARHEID VAN DE LEGITIEME PORTIE Bovendien kan in uitzondering op de hoofdregel sprake zijn van een uitgestelde opeisbaarheid van de legitieme portie. Hiervan kan sprake indien erflater een langstlevende echtgenoot achterlaat. In drie gevallen betekent dit dat de legitieme portie dan een uitgestelde opeisbaarheid heeft: Indien sprake is van de wettelijke verdeling op grond […]

Welke rol spelen giften bij de legitieme portie?

GIFTEN EN LEGITIEME PORTIE Artikel 4:67 BW bepaalt welke giften een rol spelen bij de legitieme portie. Dit artikel noemt vijf categorieën giften die meetellen voor de berekening van de legitieme portie. Hoofdregel is dat giften die zijn gedaan in de laatste vijf jaren van het leven van de erflater, meetellen voor de berekening van […]