Wat als een testament onduidelijk is?
Uitleg van een onduidelijk testament
Indien de bewoordingen van een testament onduidelijk zijn, bepaalt de wet dat het testament dient te worden uitgelegd. Daarbij dient op twee punten gelet te worden:
- De verhoudingen die de uiterste wil kennelijk wenst te regelen;
- De omstandigheden waaronder de uiterste wil is gemaakt.
Daarbij is relevant dat de verhoudingen en omstandigheden niet uit het testament hoeven te blijken.
Indien het testament zonder daden of verklaringen buiten de uiterste wil van de erflater geen duidelijke zin heeft, mogen deze daden of verklaringen ook betrokken worden bij de uitleg van het testament.
Voorbeeld van uitleg van een (achterhaald) testament
Ter illustratie wordt een voorbeeld uit de jurisprudentie genoemd. Erflaatster had in 1980 een testament opgesteld, waarin zij uitdrukkelijk haar broer tot enig erfgenaam had benoemd. Dertien jaar later trouwde zij met haar echtgenoot. In 2004 overleed zij. Erflaatster had haar testament niet aangepast. De vraag rees wie erfgenaam was van erflaatster: haar broer of haar echtgenoot? Het testament was niet duidelijk en diende te worden uitgelegd. Uit getuigenverklaringen bleek dat erflaatster destijds haar broer tot enig erfgenaam had benoemd, om te voorkomen dat haar ouders erfgenamen zouden zijn. Dit waren relevante omstandigheden ten tijde van het opstellen van het testament. Het testament diende dan ook zo te worden uitgelegd dat de benoeming van de broer tot erfgenaam enkel gold voor de situatie dat er geen andere erfgenamen waren / alternatieven waren. Ondanks de (grammaticaal) duidelijke tekst van het testament, was de echtgenoot dus enig erfgenaam.
Uitleg van een testament met stiefkinderen
Een andere (veel voorkomende) situatie is het geval dat een erflater zijn vrouw en stiefkinderen heeft benoemd tot erfgenaam. Indien later sprake is van een echtscheiding tussen erflater en zijn echtgenote, bepaalt de wet dat de beschikking ten voordele van de echtgenote komt te vervallen. Kortom, de echtgenote is dan geen erfgenaam meer. De wet kent daarentegen geen soortgelijke bepaling voor de stiefkinderen; zij blijven in beginsel erfgenaam. Op grond van uitleg van het testament zou echter geconcludeerd kunnen worden dat de beschikkingen ten voordele van de stiefkinderen enkel gelden, voor het geval erflater ten tijde van zijn overlijden nog gehuwd zou zijn geweest met de moeder van de stiefkinderen (althans, dat voor zijn overlijden geen sprake was geweest van een echtscheiding). Op basis van uitleg van het testament kan ook een andere conclusie volgen. Indien de stiefkinderen bijvoorbeeld na de echtscheiding nog intensief contact hadden met erflater, kan gesteld worden dat het wel degelijk de bedoeling was van erflater dat de stiefkinderen zijn erfgenaam bleven en dat dit niet afhankelijk was van zijn huwelijk met zijn echtgenote. Al met al voer voor discussie. Het is dus van groot belang dat een erflater de verhoudingen die hij wenst te regelen en de daaraan ten grondslag liggende beweegredenen, zo duidelijk mogelijk benoemt in zijn testament.
Conclusie: wat te doen bij een onduidelijk testament?
De wet bepaalt dat indien een testament onduidelijk is, dit dient te worden uitgelegd. Ook indien de (grammaticale) tekst van het testament op zichzelf geen vragen oproept, kan sprake zijn van een onduidelijk testament dat dient te worden uitgelegd.
Meer hulp nodig? Advocaten Familie- & Erfrecht helpt u graag. Kijk op www.familie-erfrecht.nl voor professionele hulp.